De les van Anna van Kroonenburgh
Wat is de meest belangrijke of opvallende les die jij hebt geleerd als het gaat om kindermishandeling? Deze vraag stelt het LECK aan professionals die zich bezighouden met dit thema. Aan het woord is Anna van Kroonenburgh, kinderradioloog bij Maastricht MUMC en het LECK.
‘Heel jonge kinderen die worden mishandeld kunnen zich nog niet afweren. Het gevolg daarvan is dat ze vaak botbreuken oplopen. Die helen meestal vanzelf, maar blijven voor ons als radiologen zichtbaar. Je moet wel heel goed kijken, want de afwijkingen op de scans en foto’s die we maken zijn vaak heel subtiel, zoals een klein lijntje op de ribben op de plek waar de breuk zit. Dit zijn de stille getuigen van wat deze kinderen hebben meegemaakt.
Ik ben nu tien jaar arts, twee jaar kinderradioloog, en de belangrijkste les die ik in die tijd over kindermishandeling heb geleerd is dat het van groot belang is om er zo vroeg mogelijk bij te zijn. Zijn we niet alert genoeg, dan kan de mishandeling zich herhalen, en kan de schade voor zo’n kindje groter en groter worden. Denk aan onherstelbare neurologische schade, wat kan leiden tot onder andere ontwikkelingsstoornissen, epilepsie en zelfs de dood. Als kinderradiologen hebben we het geluk dat we kinderen meestal op heel jonge leeftijd zien; vaak zijn ze nog geen twee jaar oud. Dat betekent dat we aan vroegdetectie en vroegdiagnose kunnen doen, waardoor we deze kinderen vroeg in hun leven kunnen helpen, en erger kunnen voorkomen.
De casus die me het meest is bijgebleven, is de eerste waarbij ik betrokken was. Het ging om een heel jong kindje met toegenomen hoofdomvang. Dat kan verschillende oorzaken hebben – één ervan is bloedophoping onder het schedeldak als een kindje ernstig door elkaar is geschud. Op de echo die we van het hoofdje maakten, zag ik al snel de intracraniële bloedingen. Ik was op dat moment alleen met het kindje en de vader in één ruimte en alles wat ik dacht was: ik laat dit kindje geen seconde meer met hem alleen. Ik had een heel sterk gevoel dat ik het moest beschermen. Op dat moment leerde ik dat het altijd om het kindje draait, en hoe je hem of haar verder helpt. Het mooie aan Nederland is dat we een sterk netwerk aan professionals hebben; na mij staat weer een heel arsenaal aan goede hulpverleners klaar om deze kinderen verder te helpen. Andersom geldt het ook: wij als kinderradiologen zijn heel laagdrempelig bereikbaar voor overleg. Neem dus vooral contact op als je vragen hebt.
Kindermishandeling is heel actueel in Nederland. Dat wordt nog vaak onderschat. Als ik tijdens mijn presentaties over kinderradiologie vertel over kindermishandeling, hoor ik vooral veel ongeloof: dat dít nog voorkomt in onze maatschappij, zeggen ze dan. Het is daarom belangrijk dat we dit onderwerp blijven bespreken, en dat artsen het als mogelijke oorzaak blijven zien voor letsel bij kinderen. Als we dat samen blijven doen, kunnen we vroegtijdig ingrijpen. Een beetje gezonde argwaan als er een kind met letsel je spreekkamer binnenstapt is helemaal niet erg. Sterker nog: je kunt er levens mee redden’.
Het LECK is het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling. Het LECK is 24/7 bereikbaar voor artsen bij (een vermoeden van) kindermishandeling. Een kinder- en forensisch arts kijken mee, geven advies en duiden medische bevindingen. Bel: 0900-4445444 of kijk op: www.leck.nu.
8 mei ’23
