Drie vragen aan… huisarts Tjitske van den Bruele
Het LECK stelt zo nu en dan drie vragen aan een professional die zich bezighoudt met het thema kindermishandeling. Deze keer bevragen we huisarts Tjitske van den Bruele, ambassadeur aanpak kindermishandeling van de Landelijke Huisartsen Vereniging.
Wat zijn de belangrijkste verbeterpunten die de afgelopen jaren bij huisartsen zijn ingezet als het gaat om signaleren en handelen rondom kindermishandeling?
‘Sinds 2015 zijn er huisartsambassadeurs in Nederland, die het thema kindermishandeling blijvend bij hun collega’s onder de aandacht brengen. Daarnaast is er veel meer nascholing dan vroeger, en dus veel meer knowhow op het gebied van kindermishandeling. Ik zie trouwens dat de jongere generatie huisartsen veel bewuster met dit thema bezig is. Waar de oude garde nog wel eens wil zeggen “dit hoort gewoon bij die gezinnen”, zegt de jonge generatie “dit hoort niet, wat gaan we eraan doen?”. Nog een verbeterpunt is dat er veel meer multidisciplinair wordt samengewerkt rondom gezinnen die het lastig hebben. De huisarts, jeugdarts, kinderarts, psychiater en school weten elkaar steeds beter te vinden. Dat is mooi.’
Wat zou je wensen dat huisartsen beter of anders doen als het gaat om het thema kindermishandeling?
‘Dat ze nóg meer getriggerd zijn op dit thema. Kindermishandeling komt niet op een presenteerblaadje. Ouders komen niet de praktijk binnen om te vertellen: ik sla mijn kind. En kinderen komen niet naar de praktijk om te vertellen dat het thuis niet goed gaat, die komen met oorpijn en koorts. Kindermishandeling is een verstopt probleem. Soms word ik gebeld door Veilig Thuis en ben ik echt verrast: ging het niet goed in dat gezin? De situatie is vaak ernstiger dan je denkt. Daarom is het belangrijk dat we blijven doorvragen en niet alleen focussen op het probleem waarmee de ouder of het kind langskomt. Heeft de moeder een depressie, vraag dan ook hoe het met de kinderen gaat. Wie zorgt er voor ze? Wie haalt ze van school? Wie zet het eten op tafel? Deze kindcheck wordt nog regelmatig vergeten.’
Wat kun je als huisarts betekenen voor gezinnen waar kindermishandeling speelt?
‘Als huisarts heb je een poortwachtersfunctie. Door je bewust te zijn van het thema kindermishandeling, kun je tijdig signaleren en escalatie voorkomen. Benoem wat je ziet, zonder te beschuldigen en vraag hoe het gaat. Ik kreeg eens een vader met zijn kind in de praktijk. Zijn vrouw was net bevallen van de vijfde en had ernstige bekkeninstabiliteit. Ik zag hoe de vader hardhandig aan de armen van zijn kind trok. Hoe gaat het met jou?, vroeg ik hem, waarop hij brak. Er lag veel te veel op zijn bordje. Op zo’n moment kun je gerichte hulp zoeken. Het is goed om te beseffen dat negentig procent van de gevallen van kindermishandeling niet met opzet gebeurt. Ouders hebben vaak zelf zo veel problemen, dat ze niet in de gaten hebben dat ze zich schuldig maken aan kindermishandeling. Handel vanuit die gedachte.’
Het LECK is het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling. Het LECK is 24/7 bereikbaar voor artsen bij (een vermoeden van) kindermishandeling. Een kinder- en forensisch arts kijken mee, geven advies en duiden medische bevindingen. Bel 0900 44 45 444 of kijk op www.leck.nu.
5 nov ’20
