De les van Elise Buiting
Wat is de meest belangrijke of opvallende les die jij hebt geleerd als het gaat om kindermishandeling? Deze vraag stelt het LECK aan professionals die zich bezighouden met dit thema. Aan het woord is Elise Buiting, vertrouwensarts, arts MG en jeugdarts.
‘Als vertrouwensarts spreek je veel betrokkenen bij zaken rondom huiselijk geweld en kindermishandeling. Sowieso vaak de ouders en de kinderen zelf. En die hebben allemaal hun eigen verhaal. Verhalen die nogal eens niet stroken met elkaar en vaak enorm tegenstrijdig zijn.
In het begin liep ik hier als vertrouwensarts erg tegenaan. Iedereen zit hier te liegen, dacht ik dan. Wie moet ik nog geloven? Maar gaandeweg leerde ik dat als het erom spant mensen een eigen verhaal nodig hebben om hun leven acceptabel te maken en overzichtelijk te houden. Dat is iets anders dan liegen. Ik weet nu dat hun motief niet is om je een loer te draaien, maar om het voor zichzelf leefbaar te houden in een heel complexe situatie. Het is een copingsmechanisme, een manier van overleven.
Voor kinderen geldt het net zo. Ook zij vertellen niet altijd de waarheid; soms verzinnen ze een heel sprookje waar geen touw aan vast te knopen is, soms weten ze het ook gewoon niet meer. Ze horen allerlei verhalen en zitten vaak klem tussen twee verhalen in; dat van beide ouders. Er zijn kinderen die het zo moeilijk hebben dat ze heel zwijgzaam worden en zich terugtrekken, maar er zijn ook kinderen die juist honderduit gaan vertellen. Het is per situatie, per kind, weer anders.
In het begin confronteerde ik de betrokkenen met hun onwaarheden: je vertelt dit nu, maar daar klopt helemaal niks van. Nu weet ik dat die confrontatie geen enkele meerwaarde heeft. Het idee dat de ander tegen je liegt, zorgt er alleen maar voor dat diegene van je af komt te staan. Het idee dat deze mensen hun verhaal nodig hebben om te overleven, brengt je juist dichterbij.
Als er nu tegenstrijdige verhalen op tafel liggen, zeg ik: Hij zegt dit en jij zegt dat; ik snap het niet meer. Kun je me helpen? Het gaat om open bevragen en het verhaal van de ander respecteren, niet om het doen van waarheidsvinding zoals de politie dat doet. Voor mij blijft het doel simpelweg: voldoende sleutels in handen krijgen om het kind veilig te stellen.’
Het LECK is het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling. Het LECK is 24/7 bereikbaar voor artsen bij (een vermoeden van) kindermishandeling. Een kinder- en forensisch arts kijken mee, geven advies en duiden medische bevindingen. Bel: 0900-4445444 of kijk op: www.leck.nu.
12 april ’22
