Drie vragen aan… chatdeskundige Johannes Dijkstra
Het LECK stelt zo nu en dan drie vragen aan een professional die zich bezighoudt met het thema kindermishandeling. Deze keer bevragen we Johannes Dijkstra, teamleider van Chat met Fier.
Wat is Chat met Fier precies?
‘Chat met Fier is een online hulpvoorziening voor kinderen en jongeren die te maken hebben met geweld. Via de chat kunnen ze (anoniem) met een professional van Fier in gesprek over hun situatie. Kinderen komen bij ons met verhalen over wat zij zelf aan geweld ervaren, of geweld dat zij zien in het gezin – bijvoorbeeld tussen de ouders. Dat gaat van fysiek geweld tot verwaarlozing, van seksueel misbruik tot seksuele uitbuiting en van schelden tot pesten en gekleineerd worden. In 2020 hadden we 14.000 unieke bezoekers, waarvan 2680 met een hulpvraag over kindermishandeling. De jongste chatter was tien jaar oud.’
Waarom is het zo belangrijk dat kinderen anoniem kunnen chatten over het geweld dat ze meemaken?
‘Veel kinderen die bij ons op de chat komen spreken voor het eerst over wat ze hebben meegemaakt. Wat ze in het echte leven niet goed durven, lukt op de chat wel: vertellen over wat er thuis gebeurt. Jonge kinderen zijn in eerste instantie vaak nog heel onderzoekend. Wat is normaal en wat niet? Ze herkennen ook niet altijd goed dat er kindermishandeling speelt. Als ze wat ouder zijn komt steeds meer het besef dat wat er thuis gebeurt niet oké is. Wat me raakt is dat deze kinderen vaak heel alleen staan in hun leed. Ze kunnen het meestal met niemand delen, durven niet naar reguliere hulpvoorzieningen en blijven daardoor onzichtbaar. De chat is een laagdrempelige manier om deze kinderen toch te bereiken. We begeleiden ze langs hun schuld, schaamte en angst. Vooral dat laatste speelt een grote rol. Wat gaat er met papa en mama gebeuren als ik dit vertel? Word ik uit huis geplaatst? Wie gelooft mij? Dat zijn al zoveel drempels bij elkaar. Op de chat leren we ze te praten over wat ze meemaken, en afhankelijk van de casus leren we ze omgaan met wat er thuis gebeurt. We kijken samen met het kind naar hoe we de situatie kunnen verlichten, welke nabije hulptroepen ingeschakeld kunnen worden, en wat ze kunnen doen als het thuis uit de hand loopt. Vaak is het gericht op de klachten die ontwikkeld worden door geweldsproblematiek. Dan geven we tips over hoe ze beter kunnen slapen, hoe ze zich beter kunnen concentreren op school, of we maken veiligheidsafspraken. Het is mooi als ze terugkomen op de chat om te vertellen hoe het met ze gaat en wat ze hebben kunnen doen. Soms kunnen we ze toeleiden naar reguliere hulp. We vinden het belangrijk dat ze bij ons een positieve ervaring opdoen. Dat geeft ze vertrouwen in andere vormen van hulp.’
Wat zou je willen zeggen tegen professionals die in hun werk te maken hebben met kindermishandeling?
‘Volg je onderbuikgevoel en handel ernaar. Je voelt soms heel goed aan dat er iets mis is, maar weet tegelijkertijd dat dit kind je op dit moment niets gaat vertellen. En dat is ook niet zo gek. Deze kinderen kunnen hun eigen ouders al niet vertrouwen, hoe kunnen ze iemand anders dan wél vertrouwen? Zoiets kost tijd. Laat zien dat jij betrouwbaar bent en laat weten: ik zie jou, jij mag er zijn en jij kunt altijd bij mij terecht. Wijs ze bovendien op andere, meer toegankelijker, mogelijkheden van hulp, zoals Chat met Fier of De Kindertelefoon. Daarmee geef je ze een eerste stapje richting het ervaren van steun. Als je je gezien voelt, geeft dat kracht. Het kan een opening zijn voor een volgend gesprek: deze volwassene ziet mij, ik kan hem of haar vertrouwen en ik ga het nu vertellen. Besef dat dit proces vaak in heel kleine stapjes gaat. Het liefst trek je zo’n kind vandaag nog uit de situatie, maar zo werkt het lang niet altijd. Soms moet je genoegen nemen met het feit dat het een goed gesprek was of dat je ze bepaalde informatie hebt kunnen geven. Maar weet: dat beetje verlichting geeft een kind vaak al heel wat lucht.’
Kijk voor meer informatie over Chat met Fier op www.chatmetfier.nl
Het LECK is het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling. Het LECK is 24/7 bereikbaar voor artsen bij (een vermoeden van) kindermishandeling. Een kinder- en forensisch arts kijken mee, geven advies en duiden medische bevindingen. Bel: 0900-4445444 of kijk op: www.leck.nu.
24 juni ’21
