De les van Saskia Wolt

Wat is de meest belangrijke of opvallende les die jij hebt geleerd als het gaat om kindermishandeling? Deze vraag stelt het LECK aan professionals die zich bezighouden met dit thema. Aan het woord is Saskia Wolt, kinderarts op het gebied van sociale pediatrie, WOKK-instructeur, oud-LECK-arts, en mede-auteur van de nieuwe editie van het Medisch Handboek Kindermishandeling.

‘Bij kindermishandeling denken we al gauw aan heftig en zichtbaar letsel; kinderen die frequent of met meerdere breuken of evident veel blauwe plekken in het ziekenhuis terechtkomen. Maar de praktijk is vaak heel anders. Als dokter zie je vaak maar het topje van de ijsberg, zoals een kleine blauwe plek op een ongebruikelijke plaats. En zo’n heel klein onopvallend signaal kan een aanwijzing zijn voor groter, ernstiger letsel. Dat moet je durven zien. Hoe weinig je ook ziet aan de buitenkant van een kind, datgene wát je ziet moet je heel serieus nemen. Dus: wees je bewust van kleine letsels, herken ze voor wat ze zijn en onderzoek ze. En: ga dit nooit uit de weg, denkend dat het maar relatief klein letsel is.

Zelf werd ik ooit op de Spoedeisende Hulp geconfronteerd met een baby van acht weken die suf was. Iedereen dacht primair aan een infectie, hersenvliesontsteking of een lage bloedsuiker. Totdat ik een heel klein blauw plekje net naast de mond van de baby ontdekte. Voor mij was dit direct een enorme alarmbel. Ik weet nog dat het me op dat moment raakte: het zou hier wel eens kunnen gaan om kindermishandeling. Die realisatiemomenten zijn altijd enorm heftig. Helaas kreeg ik gelijk; het was ernstig toegebracht schedelhersenletsel. Het kindje is er uiteindelijk helaas aan overleden.

Met name bij baby’s en jonge kinderen zijn ook blauwe plekken op de buik soms alarmsignaal voor ernstiger schade in de buik zelf, die indien niet als zodanig herkend zelfs een dodelijke afloop kunnen betekenen. Het is menselijk dat je je als arts, uitgaand van de goede bedoelingen van ouders, graag laat geruststellen door een gegeven verklaring voor letsel. Maar probeer toch ook altijd scherp en objectief te blijven ten aanzien van het verhaal dat het letsel je vertelt.’

Het LECK is het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling. Het LECK is 24/7 bereikbaar voor artsen bij (een vermoeden van) kindermishandeling. Een kinder- en forensisch arts kijken mee, geven advies en duiden medische bevindingen. Bel: 0900-4445444 of kijk op: www.leck.nu.

29 jan ’24